“ලෝකය කාගේවත් මැවිල්ලක්‌ නොව ඉබේ සැකසුණු ද්‍රව්‍යයක්‌ බවට මතයක්‌ ක්‍රිස්‌තු පූර්ව යුගවල පැතිර තිබුණේය. ඊළඟට එය යම් හේතු ප්‍රත්‍යයන්ගේ සමවායකින් හටගත් බවට පිළිගැනීමක්‌ මතුවිය. පසුකාලීනව බුද්ධිමය අනුපාතයෙන් සංවර්ධනය වූයේ මේ
මතයයි. එය ප්‍රකටව සඳහන් වන්නේ බුද්ධ දේශනාවලය.එකී දර්ශනය ආගමක් බවට සංවර්ධනය වීමේ දී පුද්ගලත්වය ඉස් මතුවිණි. බුද්ධ සංඥාව .... රුවකට... ප්‍රතිමාවකට යටවී ගොස් සම්මුතික කතා ගොන්නකක් ඒ වටා ගෙතිණි. පුද පූජා, වැදීම් පිදීම්, ප්‍රාර්ථනා , හා සම්මුතියේ බලාපොරොත්තු ඊටම ඈදිනි. අදටත් එයම වඩා හොදින් සිදුවෙනු මාධ්‍යමගින් ද පෙනේ.........“
=================================================================
බුද්ධ.... ප්‍රබුද්ධ.... බුද්ධිය... වැටහීම ( බෝධිය) ..... ස්වයං අවබෝධය (සම්මාසම් +බුද්ධ) ......
මේ අප අතර පවත්නා වචන හා දැනුම සම්භාරයයි.මේවාට කාලාන්තරයක් තිස්සේ එකිනෙකා තම තම දැනුම මත විවිධ අරුත් සපයා ඇත. අප අල්ලාගත් දෘෂ්ඨි මත හිද ඒවායේ හරිවැරැද්ද දක්නට අප යුහුසුලු වෙමු. මැදිහත් මනසින් යමක් මේ ගැන විමසා බලමු.ඇයි....? නිවන් දකින්න බුදුන් දැකිය යුතු බැවිනි.බුදු හිමියන් තමා තමාවම හදුන්වා ගත්තේ ..... හැලිය යුතු දේ සියල්ල හැලූ... වැඩිය යුතු දේ සියල්ල වැඩූ.... තැන “ බුද්ධ “ පහළවූ බවයි. ඒ ලෝකාවබෝධය තුළය. ලෝකය යනු මේ සියල්ලය.අප අල්ලාගත් දේය.අප දැනුම් සම්භාරයය. ලෝකයට දැනුම ගෙනා ශාස්තෘෘහු /දාර්ශනිකයෝ/ විද්‍යාඥයෝ/ සමාජ සේවකයෝ.. යන මේ සියලු දෙනාම මෙම ලෝකධම්මතාවයේ කොටස්කරුවෝය. පුරුක්ය. තැනුම් වාදය.... මැවුම්වාදය..... පරිනාම වාදය... සාපේක්ෂතා වාදය... ඈ සියල්ල මේ බුද්ධි මහිමයේ ප්‍රභාවෙනි. චින්තනයෙනි. එහෙත් මිනිස් මනස මෙහෙයවා අප අල්වා ගෙන ඇත්තේ ලොවෙන් බිදකි. තවතවත් සොයාගන්න ඇති දේ අපමණය. ඝර්ෂණය නිසා ගින්න හටගනී. ඒත් මේ ගින්න ගබඩා වී ඇති තැනකින් එනවා නොවේ.එය එන තැනක් , යන තැනක් අප නොදනිමු. අප දන්නේ ගින්නක් ඇති බව පමණය. ඒ අප අවටම ඇති බවද සිතමු.හේතු ඇති විට එය දැල්වේ. එසේම හේතු නැතිවිටෙක එය නොපෙනී යයි.විදුලිය ද එබදුය. එය සිරුර තුළ පවා ක්‍රියාත්මකය.සිතුවිලි , මනස, යනුද මෙම විද්‍යුතයේ ඵලයන්ය. අප කරන්නේ එය බැහරින් ලැබෙන දායාදයක් ලෙස සැලකීමය. මිනිස් මනස ද විදුලිමය එකකි.එය මුලු සිරුර/බාහිර පරිසරය පිහිට කොට ක්‍රියාත්මක වේ.එය ඇගිල්ලෙන් ඇන මෙතැන වේ යැයි කාට හෝ කිව නොහැක.ජීවී දේ වගේම අජීවී දේ ද පාරිසරික සාධකවලට ප්‍රතිචාර දක්වත්.ඒ තුළ ඇතිවීම.. නැතිවීම .. සංස්කරණය වීම නිබදවම සිදුවේ. ඒ බලය විශ්වගාමක බලය ලෙස අප හදුන්වමු. එය කරන්නෙක් හෝ කරවන්නෙක් නැතිව නැවතීමකින් තොරව නිබදවම සිදුවේ. එහි ඵල විපාක වශයෙන් ජීව/අජීව දෑ පරිසරයට එක්ව ඇත. මේ විශ්වයේ ක්‍රියාත්මක බලය අප ගේ නුවණින් විමසා දැකිය නොහැක.ඒ සදහා බුද්ධ ඥානයම අවශ්‍ය වේ. ඒ නිසා අප ඊට බුද්ධ... කියමු. එයම දෙවියන් ලෙස , ඕම් ශතක්ති තව අය අදහත්. තී.. හෝ චී.. යනුවෙන්ද වහරනු පෙනේ. විශ්වයේ ඇති චුම්බකත්ව බලය කාලය... අවකාශය මවයි. චක්‍රීය ගමනක යමින් කෙමෙන් අධිවේගයකින් නොනැවත ප්‍රසාරණය වෙයි. නිබද නොයෙක් හැලහැප්පීම් වලට ගොදුරුවෙමින් ලෝකයේ විවිධත්වය මවාපායි. ලෝකයේ සියලුම මානවයන් අතර සමාන DNA රටාවන් මෙතෙක් හදුනා නැත.ඒ තරම්ම විවිධය, විෂමය. අප ලබාගත් දැනුම තුළ විවිධ නව ප්‍රබේද අද එළිදක්වමින් සිටියද අලුතින් යමක් එක් කිරීමට හෝ තැනීමට මෙම විද්‍යාව අසමත් වේ. මේ පවත්නා වූ තත්වය ලෝක ධම්මතාවයයි. යතාභූත ඥාන දර්ශනයයි. එය ලොවට පෙන්වා දුන් නිසාම උන්වහන්සේ “ තථාගත“ නම් වී. ඒ පුද්ගලයෙක් යන අරුතින් ගැනීම තුල අප විවිධ ගැටලු .. භේද ඇතිකරගෙන මේ ශ්‍රීසත්ධර්මය .. බුදුන් ගේ අයිතියට යටකොට ආගමක් සකස්කර අද එහි අනිටු විපාක විදින්නමෝ වෙමු. මින්ස චින්තනයේ පහළ වූ එම අග්‍රගණ්‍ය බුද්ධි ප්‍රභාව ලඝු කොට ආගමකට.. ඇදහීමකට.. විශ්වාසයකට ඇද දමා ඇත්තෙමු. තම තමාම මේ බුද්ධි ප්‍රභාව අවධිකරගත් විට “ බුද්ධ‘ තමා තුළම වැඩසිටිනු පෙනේ.චිත්ත සමාපත්තියට සම වැදුන තැන චින්තනයෙන් තොරය. එතැන බුද්ධ වැඩ සිටී. මරණය නැත. නිවීම ඇත.(මේ පිළිබදව විවිධ මතිමතාන්තර ඇතිවීම සොබාවිකය. අප සැම අල්ලා ගෙන සිටින චින්තන.. හෙවත් දෘෂ්ඨි එයට බලපායි.දෘෂ්ඨි වලින් යමෙක් මිදුනේද එතැන ඇත්තේ “සම්මා දිට්ඨිය“ යැයි කියන්නේද එබැවිනි. නුවණින්ම විමසා අවබෝධ කරත්වා!) ප්‍රශ්ණොත්තර ඇත්තේ ද තමා තුළමය.ඇයි? අප සැම මේ සංතතික දහමේ ම කොටස් කරුවන් හෙයිනි.
යමෙක් දහම දකීද හේ මා දකී. මෙයයි බුද්ධ වචනය
ආනන්ද විජයරත්න
=================================================================
බුද්ධ.... ප්‍රබුද්ධ.... බුද්ධිය... වැටහීම ( බෝධිය) ..... ස්වයං අවබෝධය (සම්මාසම් +බුද්ධ) ......
මේ අප අතර පවත්නා වචන හා දැනුම සම්භාරයයි.මේවාට කාලාන්තරයක් තිස්සේ එකිනෙකා තම තම දැනුම මත විවිධ අරුත් සපයා ඇත. අප අල්ලාගත් දෘෂ්ඨි මත හිද ඒවායේ හරිවැරැද්ද දක්නට අප යුහුසුලු වෙමු. මැදිහත් මනසින් යමක් මේ ගැන විමසා බලමු.ඇයි....? නිවන් දකින්න බුදුන් දැකිය යුතු බැවිනි.බුදු හිමියන් තමා තමාවම හදුන්වා ගත්තේ ..... හැලිය යුතු දේ සියල්ල හැලූ... වැඩිය යුතු දේ සියල්ල වැඩූ.... තැන “ බුද්ධ “ පහළවූ බවයි. ඒ ලෝකාවබෝධය තුළය. ලෝකය යනු මේ සියල්ලය.අප අල්ලාගත් දේය.අප දැනුම් සම්භාරයය. ලෝකයට දැනුම ගෙනා ශාස්තෘෘහු /දාර්ශනිකයෝ/ විද්‍යාඥයෝ/ සමාජ සේවකයෝ.. යන මේ සියලු දෙනාම මෙම ලෝකධම්මතාවයේ කොටස්කරුවෝය. පුරුක්ය. තැනුම් වාදය.... මැවුම්වාදය..... පරිනාම වාදය... සාපේක්ෂතා වාදය... ඈ සියල්ල මේ බුද්ධි මහිමයේ ප්‍රභාවෙනි. චින්තනයෙනි. එහෙත් මිනිස් මනස මෙහෙයවා අප අල්වා ගෙන ඇත්තේ ලොවෙන් බිදකි. තවතවත් සොයාගන්න ඇති දේ අපමණය. ඝර්ෂණය නිසා ගින්න හටගනී. ඒත් මේ ගින්න ගබඩා වී ඇති තැනකින් එනවා නොවේ.එය එන තැනක් , යන තැනක් අප නොදනිමු. අප දන්නේ ගින්නක් ඇති බව පමණය. ඒ අප අවටම ඇති බවද සිතමු.හේතු ඇති විට එය දැල්වේ. එසේම හේතු නැතිවිටෙක එය නොපෙනී යයි.විදුලිය ද එබදුය. එය සිරුර තුළ පවා ක්‍රියාත්මකය.සිතුවිලි , මනස, යනුද මෙම විද්‍යුතයේ ඵලයන්ය. අප කරන්නේ එය බැහරින් ලැබෙන දායාදයක් ලෙස සැලකීමය. මිනිස් මනස ද විදුලිමය එකකි.එය මුලු සිරුර/බාහිර පරිසරය පිහිට කොට ක්‍රියාත්මක වේ.එය ඇගිල්ලෙන් ඇන මෙතැන වේ යැයි කාට හෝ කිව නොහැක.ජීවී දේ වගේම අජීවී දේ ද පාරිසරික සාධකවලට ප්‍රතිචාර දක්වත්.ඒ තුළ ඇතිවීම.. නැතිවීම .. සංස්කරණය වීම නිබදවම සිදුවේ. ඒ බලය විශ්වගාමක බලය ලෙස අප හදුන්වමු. එය කරන්නෙක් හෝ කරවන්නෙක් නැතිව නැවතීමකින් තොරව නිබදවම සිදුවේ. එහි ඵල විපාක වශයෙන් ජීව/අජීව දෑ පරිසරයට එක්ව ඇත. මේ විශ්වයේ ක්‍රියාත්මක බලය අප ගේ නුවණින් විමසා දැකිය නොහැක.ඒ සදහා බුද්ධ ඥානයම අවශ්‍ය වේ. ඒ නිසා අප ඊට බුද්ධ... කියමු. එයම දෙවියන් ලෙස , ඕම් ශතක්ති තව අය අදහත්. තී.. හෝ චී.. යනුවෙන්ද වහරනු පෙනේ. විශ්වයේ ඇති චුම්බකත්ව බලය කාලය... අවකාශය මවයි. චක්‍රීය ගමනක යමින් කෙමෙන් අධිවේගයකින් නොනැවත ප්‍රසාරණය වෙයි. නිබද නොයෙක් හැලහැප්පීම් වලට ගොදුරුවෙමින් ලෝකයේ විවිධත්වය මවාපායි. ලෝකයේ සියලුම මානවයන් අතර සමාන DNA රටාවන් මෙතෙක් හදුනා නැත.ඒ තරම්ම විවිධය, විෂමය. අප ලබාගත් දැනුම තුළ විවිධ නව ප්‍රබේද අද එළිදක්වමින් සිටියද අලුතින් යමක් එක් කිරීමට හෝ තැනීමට මෙම විද්‍යාව අසමත් වේ. මේ පවත්නා වූ තත්වය ලෝක ධම්මතාවයයි. යතාභූත ඥාන දර්ශනයයි. එය ලොවට පෙන්වා දුන් නිසාම උන්වහන්සේ “ තථාගත“ නම් වී. ඒ පුද්ගලයෙක් යන අරුතින් ගැනීම තුල අප විවිධ ගැටලු .. භේද ඇතිකරගෙන මේ ශ්‍රීසත්ධර්මය .. බුදුන් ගේ අයිතියට යටකොට ආගමක් සකස්කර අද එහි අනිටු විපාක විදින්නමෝ වෙමු. මින්ස චින්තනයේ පහළ වූ එම අග්‍රගණ්‍ය බුද්ධි ප්‍රභාව ලඝු කොට ආගමකට.. ඇදහීමකට.. විශ්වාසයකට ඇද දමා ඇත්තෙමු. තම තමාම මේ බුද්ධි ප්‍රභාව අවධිකරගත් විට “ බුද්ධ‘ තමා තුළම වැඩසිටිනු පෙනේ.චිත්ත සමාපත්තියට සම වැදුන තැන චින්තනයෙන් තොරය. එතැන බුද්ධ වැඩ සිටී. මරණය නැත. නිවීම ඇත.(මේ පිළිබදව විවිධ මතිමතාන්තර ඇතිවීම සොබාවිකය. අප සැම අල්ලා ගෙන සිටින චින්තන.. හෙවත් දෘෂ්ඨි එයට බලපායි.දෘෂ්ඨි වලින් යමෙක් මිදුනේද එතැන ඇත්තේ “සම්මා දිට්ඨිය“ යැයි කියන්නේද එබැවිනි. නුවණින්ම විමසා අවබෝධ කරත්වා!) ප්‍රශ්ණොත්තර ඇත්තේ ද තමා තුළමය.ඇයි? අප සැම මේ සංතතික දහමේ ම කොටස් කරුවන් හෙයිනි.
යමෙක් දහම දකීද හේ මා දකී. මෙයයි බුද්ධ වචනය
ආනන්ද විජයරත්න
No comments:
Post a Comment